Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami wejdzie w życie 22 lipca 2017 roku, czyli po upływie trzymiesięcznego okresu ( tzw. vacatio legis ) od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku ustaw. Wprowadzane zmiany stanowią kolejny etap przekształceń polskiego rynku nieruchomości, zapoczątkowanego tzw. ustawą deweloperską w 2012 roku. Ustawa ograniczająca od 30 kwietnia 2016 roku obrót ziemią rolną przyczyniła się do ograniczenia podaży nowych nieruchomości mieszkaniowych. Równowagą dla niej ma być nowa ustawa o kredycie hipotecznym, kształtująca popyt na nieruchomości mieszkaniowe.

Ustawa o kredycie hipotecznym realizuje przyjęty wcześniej kierunek transformacji rynku nieruchomości. Polskie prawodawstwo, ani w tym zakresie, ani w zakresie ograniczenia podaży nieruchomości nie odbiega od ogólnego kierunku polityki gospodarczej kształtowanej przez Unię Europejską. Przykładowo w 2015 roku ustawodawca chorwacki wprowadził obowiązek uprawy ziemi rolnej dla ich właścicieli. W połączeniu z restrykcyjnym planowaniem przestrzennym osiągnął w ten sposób skutki analogiczne do występujących w Polsce. Podobne regulacje obowiązują lub zostały obostrzone w niemal wszystkich krajach Unii Europejskiej.

Sam zamysł gospodarczy realizowany jest w Polsce z opóźnieniem, co pozwala wykorzystać zagraniczne doświadczenia do oceny skutków ustawy oraz uniknięcia szeregu jej negatywnych skutków. Wbrew twierdzeniom podmiotów znajdujących się obecnie na rynku, ustawa wcale nie ograniczy rozmiarów tego rynku. Nie zmniejszy też zysków, które na tym rynku można osiągnąć. Zagraniczne doświadczenia pokazały, że bezpieczny kredyt hipoteczny w dalszej mierze jest dobrem poszukiwanym, a dla klientów niekiedy jest zdecydowanie tańszy. Bez wątpienia jednak uzyskanie kredytu wiązać będzie się z koniecznością spełnienia surowszych kryteriów niż obecnie.

Ustawa zabezpiecza interes konsumentów. Wśród przewidzianych przez ustawę środków znajdują się między innymi prawo do odstąpienia od umowy kredytu hipotecznego, ograniczenie kosztów kredytu w razie wcześniejszej spłaty, półroczne wstrzymanie czynności windykacyjnych i możliwość sprzedaży w tym czasie nieruchomości w stanie wolnym od obciążeń.

Dotychczasowi kredytobiorcy znajdą się jednak w znacznie trudniejszej sytuacji. Wszystkie aneksy do pierwotnych umów będą musiały spełniać przesłanki wskazane ustawą oraz będą dawać klientom dodatkowe uprawnienia. To zaś w praktyce wykluczy w ogóle możliwość ustępstw ze strony banków wobec swoich klientów. Wejście w życie ustawy spowoduje z pewnością chwilowy zwiększony obrót nieruchomościami na rynku wtórnym